"به نام یگانه باورم"
"وَ إِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَیْنَا عَلَیْهِ آبَاءنَا أَوَلَوْ کَانَ آبَاؤُهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ شَیْئاً
وَلاَ یَهْتَدُونَ؟"
"و چون به آنان گفته شود از آنچه خدا فرو فرستاده است پیروی کنید، می گویند:(نه) بلکه ما از
آنچه پدرانمان را بر آن یافته ایم پیروی می کنیم. آیا حتّی اگر پدرانشان چیزی را در نمی یافته و
راه به جائی نمی برده اند، (باز از پدرانشان پیروی می کنند)؟"
بقره-170
پیروی باطلی که ممکن است بسیاری از ما به ظاهر مسلمانها نیز بدان مرتکب باشیم. مهم این
نبوده و نیست که پدر به خداپرستی فرمان داده است یا بت پرستی، مسئله ایمان آوردن به آن
چیزی است که هنوز دلیل درستی اش را نیافته ایم. مشکل حقیقت دانستن تمام شنیده ها و
دیده هاست، بی آنکه به مهر تائید عقل نیازی احساس کرده باشیم.
"سنّت گرائی، یعنی این نظر که درست انگاشتن اعتقادات سنّتی جامعه امری معقول و منطقی
است.
فرض کنید در کتاب مقدّسی به مردم گفته شده باشد که صورتی از رفتار نادرست است. شاید به
شما گفته شود که غذاخوردن در حضور مادرزن گناهی کبیره است. (برای آنکه به هیچ آئین
اخلاقی خاصّی برنخورد، بهتر است در اینجا مضحک ترین مثال ها را ذکر کنیم.) شاید هم در آن
کتاب گفته شده باشد که خدا یا نیروی فوق انسانی دیگری الهام کننده ی آن کتاب بوده است.
پس هرگاه درباره ی این توصیه ی اخلاقی سوالی مطرح کنیم، پاسخی دریافت می داریم که به
دور باطلی خواهد انجامید: غذا خوردن در حضور مادرزن از آن رو گناه کبیره است که کتاب مقدّس
چنین می گوید، و سخن کتاب مقدّس از آن رو درست است که از جانب خدا الهام شده است، و
ما آن را بدان سبب الهام خدا می دانیم که در کتاب مقدّس چنین گفته شده است."*
*برگرفته از کتاب ارزشمند فلسفه در عمل
نوشته ی اَدَم مورتون
ترجمه ی فریبرز مجیدی
¤ نویسنده: زینب صولت
